Tips for refugees

እወ፡ ኣብ እዋን ጽግያት እውን ጥንሲ ክሕዘኪ ይኽእል እዩ።
ኣዝዩ ሳሕቲ እኳ እንተኾነ
ጥንሲ ክመጽእ ይኽእል እዩ።

እቲ ኣብ ውሽጥኺ ዝርከብ እንቋቕሖ ኣብ ውሱን እዋን ጥራይ እዩ ክጫጭሕ ዝኽእል።
ክጫጭሕ ክንብል እንከለና:
ብዘይ መከላኸሊ ስጋዊ ርክብ ምስ ትፍጽሚ ጥንሲ ክሕዘኪ ይኽእል እዩ።
እቲ እንቋቕሖ ቀቅድሚ ምውዳቑ ጥንሲ ክትሕዚ ትኽእሊ።
እቲ እንቃቕሖ ኣብ ዝወድቀሉ ድማ ኣዚኺ ጥንሲ ክትሕዚ ትኽእሊ።
ዋላ እውን ድሕሪ እቲ እንቋቕሖ ምውዳቑ እውን ጥንሲ ክትሕዚ ትኽእሊ።
መዓስ እዩ እቲ እንቋቕሖ ዝወድቕ ከኣ ብንጹር ክትፈልጥዮ ኣይትኽእልን ኢኺ።
እቲ ናይ እንቋቕሖ ምውዳቕ ንውሓት ግዜ ጽግያትኪ እዩ ዝቕይዶ።
ኣብ ሓጺር እዋን ድዩ ጽግያትኪ ዝመጸኪ?

ኣብ እዋን ስጋዊ ርክብ ዘርኢ ተባዕታይ ኣብ ብልዕቲ ክኣቱው ይኽእል እዩ።
ክሳብ 5 መዓልቲ እታ እንቋቕሖ ኣብ ውሽጥኺ ክትጫጭሕ ትኽእል።
ብድሕሪኡ ድማ እታ እንቃቕሖ ክትወድቕ ትኽእል።
ናብ ናይ ማህጸን ሓኪምኪ ተትኸዲ ዝበለጸ እዩ።
ዋላ እውን ትማሊ ጥንሲ እንተ ሓዝኪ ሓኪምኪ ክትሕግዘኪ ትኽእል እያ።
መርሚራ ሓበሬታን ምኽርን ትህበኪ።

ትኽክል፡ ዓርክኻ ክትጠንስ ትኽእል እያ።
እቲ ከኒና ኣብ ሰዓቱን ብተኸታታልን ክውሰድ ዓቢ ኣገዳስነት ኣለዎ!
እቲ ክበሃል እንከሎ ግና ካብ ከኒና ናብ ከኒና እውን ይፈላለ እዩ።

ዓርክኻ እቲ ደቂቕ ከኒና ድያ ትወስድ?
እሱ እንተኾይኑ መዓልታዊ ኣብ ሓደ ሰዓት ክውሰድ ኣለዎ።
ብዝበለጸ መዘከሪ ኣብ ሞባይላ እንተ ትገብር ዝበለጸ ይኸውን።
እታ ሞባይል ጭር ምስ በለት ድማ ከኒናኣ ትውሕጥ።
እንተደኣ እቲ ደቂቕ ከኒና ዶንጊያ ወሲዳቶ ወይ ድማ ጠቕላላ ረሲዓቶ ግና:
ውሕስነት ናይ ምክልኻል ጥንሲ ይቕንስ።
ብዝተኻእለ መጠን ኮንዶም ብምውሳኽ ክሳብ ናይ ኣዴታታ ዝመጻ ክትከላኸሉ ዝምረጽ እዩ።

ምናልባእ ዓርክኻ ከኒና ትወስድ ትኸውን?
ዓርክኻ ከኒና መዓልታዊ ክትወስዶ ኣለዎ።
ኣብ ተመሳሳሊ ሰዓት ድማ ክኸውን ኣለዎ።
ከኒና ከይወሓጠት እንተ ረሲዓቶ:
ብዝተኻእለ መጠን ኮንዶም ብምውሳኽ ክሳብ ናይ ኣዴታታ ዝመጻ ክትከላኸሉ ዝምረጽ እዩ።

ከኒና ምውሓጥ ብዙሕ እዋን ትርስዕ እንተኮይና ግና:
ሓቢርኩም ናብ ሓኪም ማህጸን ብምኻድ ሓበሬታ ቅሰሙ።
ካልኦት ዝተፈላለዩ ዓይነት መከላኸሊ ጥንሲ ኣለኩም።

እወ ሓኪም ኣሎ።
እቲ ሓኪም „ኣንድሮሎጂስት“ ይበሃል።
መብዝሕትኡ ግዜ ዩሮሎጂስት እውን እዩ።
ብብዙሕ ጉዳይ ናብዚ ሓኪም ክትከይድ ትኽእል ኢኻ።
ብዛዕባ ስጋዊ ርክብ ወይ ብዛዕባ ኣካላትካ ሕቶታት እንተለካ ክትከይድ ትኽእል።
ኣብ መትሎኻ ዝኾነ ዘይንቡር ነገር እንተ ወጺኡካ።
ኣካላትካ ስለ ዝቀያየር ዘሎ ርግጸኛ እንተ ዘይኮንካ።

ኣገዳሲ ነገር ድማ:
በይንኻ እውን ኩሉ ግዜ ክትከይድ ትኽእል ኢኻ።
እቲ ሓኪም ክምርምረካ ይኽእል እዩ።
እንተደሊኻ ማለት እዩ።

ኣካላትካ ምፍላጥ ጽቡቕ እዩ።
ለውጥታት ከጋጥም እንከሎ እውን ይርደኣካ።
ገለ ለውጥታት ምስ ዘጋጥም ናብ „ዩሮሎጂስት“ ምኻድ የድሊ።
ንኣብነት ተሪር እሳር ኣብ ፍረነብስኻ ምስ ዝስማዓካ።
ሓኪም ክርእየካ ኣለዎ ከምዚ ምስ ዘጋጥም።
ኣብዚ ምስ ትጥውቕ ሓኪም ኣብ ከባቢኻ ክትረክብ ትኽል:
http://www.urologenportal.de/patienten/urologensuche.html?_ga=2.176741090.657452144.1525423126-2097382778.1524050206

እዝስ እታ ዓረብያኺ ተሰክፈኪ ክትከውን ኣለዋ።
ምናልባሽ ካብተን ካልኦት መሓዙትኪ „ፍልይቲ“ ኮይኑ ይስመዓኪ ይኸውን።
እዚ ብዙሓት ሰባት ሻቕሎት ይገብሮሎም እዩ:
እንተደኣ „ፍሉያት“ ኮይኑ ዝስምዖም ኮይኑ።
ምናልባሽ ዘይከውን ዘረባታት እውን ሰሚዕኪ ትኾኒ ኢኺ።
ዘይከውን ዘረባታት ክርብሸኪ ይኽእል ይኸውን።

ነፍስወከፍ ሰብ ግን ፍሉይ ሰብ እዩ።
ናትኪ ፍሉይነት ከኣ ሰብ ብቕልጡፍ ክርእዮ ይኽእል።
ምናልባሽ ብኸምዚ ይኾኑ ሰባት ዝዛረቡኺ።
ምናልባሽ ብሰንኪ እዚ ብዙሕ ትሓስቢ ትኾኒ።
„ጽባቐ ሰብ“ ክበሃል ከሎ ግና ንኩሉ ሰብ ካልእ ትርጉም ኣለዎ።
ጽብቕቲ ዘግብረኪ እቲ ንስኺ ንስኺ ዘብለኪ ነገራት እዩ።
ምኽንያቱ ንስኺ ሓንሳብ ጥራይ ኢኺ ኣብዛ ዓለም ዘለኺ!

ብዙሓት ኣዋልድን ኣወዳትን ነዊሕን ሓጺርን ዝምድና ይገብሩ።
ግን: ብዙሓት ብዓረብያ ዝኸዱ ኣወዳትን ኣዋልድን እውን ዝምድና ይገብሩ እዮም።
ሓንቲ መዓልቲ ንዓኺ እውን ከጋጥመኪ እዩ።
ስለዚ ስጋብ ሕጂ ዓርኪ እንተ ዘይሓዝኪ ብዙሕ ዘሻቕል ኣይኮነን።

እዚ ንብዙሓት ደቀንስትዮ* የጋጥመን እዩ።
ሓደ ሓደ እዋን እቲ ታምፖን ባዕልኺ ከተውጽእዩ ትኽእሊ።
ባዕሉ ድማ „ኣይጠፍእን“ እዩ።
እታ ብልዕቲ ድማ ቅሩብ ሰንቲ ሜተር ንውሓት እዩ ዘለዋ።

ገለ ጠቐምቲ ሓበሬታ ክንህበኪ:
ተገቲርኪ ኮፍ በሊ ወይ ድማ ሽንቲ ቤት እተዊ።
ክትረጋግኢ ፈትኒ ድማ
ምኽንያቱ ነብስኺ እንተ ዘይተኣሲሩ ወይ እንተ ዘይተጨኒቕኪ እዩ ክሰልጥ ዝኽእል።
ምናልባሽ እቲ ታምፖን ወይ ነታ ፈትሊ ብኢድኪ ተርክብያ ትኾኒ።
„ንታሕቲ ክትደፍእያ“ ፈትኒ ኢኺ።
እንተ ደፊእኪዮ፡ ታምፖን ሓደ ሓደ እዋን ከኣ ባዕሉ ሸተት ኢሉ ይወጽእ እዩ።

እንተ ደኣ ብኸምዚ ዘይቀኒዑ ናብ ናይ ማህጸን ሓኪምኪ ቀልጢፍኪ ኪዲ።
ንሳ ድማ መርሚራ ነታ ታምፖን ከተልግሳ ትኽእል።
ታምፖን ምስ ዝርሳዕ ከሕምመኪ ይኽእል እዩ።
ስለዚ ብቕልጡፍ ናብ ናይ ማህጸን ሓኪምኪ ምኻድ ኣለኪ።
ዋላ እውን ታምፖን ኣብ ውሽጢ ከም ዝረሳዕኪ ርግጸኛ እንተዘይኮንኪ ናብ ሓኪምኪ ኪዲ።
ዘሕፍር ጉዳይ እውን ኣይኮነን።
ንኸይትሓሚ ድማ ኣገዳስነት ኣለዎ።

እንተ ደኣ ደስ ኢልኩም ኣብ እዋን ጽግያት እውን ስጋዊ ርክብ ክትፍጽሙ ትኽእሉ ኢኹም።
እዛ ቃል „ረስሓት“ ጥዕምቲ ቃል ኣይኮነትን።
ከምኡ ማለት: ሓንቲ ጓል ኣብ እዋን ጽግያት ኣዴታታ ጥዕይቲ ኣይኮነትን ማለት እዩ።
እዚ ግን ትኽክል ኣይኮነን።
ኣዋልድን ኣንስትን ዋላ እውን ኣብዚ እዋን ቀጻሊ ብጽሬት እየን ነብሰን ዝከናኸና።
ባኞ ይገብራ ነብሰን ይሕጸባ።

እቲ ደም ናይ ጽግያት ኖርማል ደም እዩ።
ደም ስለ ዝደመየት „ረሲሓ“ ማለት ኣይኮነን።
እቲ ደም ሕማቕ ነገር ኣይኮነን።

ጥዑም ስጋዊ ርክብ ንምፍጻም ዝተፈላለዩ ኣማራጺታት ኣለው።
ዋላ እውን ኣብ ግዜ ጽግያት።
ንኣብነት መትሎኻ ካብ ብልዕቲ ወጻኢ ኣብ ቅንጢር ምፍሕፋሕ።
እዚ ንብዙሓት ኣዋልድን ኣንስትን ጽቡቕ ስምዒት ይፈጥረለን እዩ።
ወይ ከኣ መትሎ ብምሓዝ ምድራዙ።
እዚ ፐቲንግ ተባሂሉ ይጽዋዕ።

ብዙሓት ኣዋልድን ደቀንስትዮን ኣብ እዋን ጽግያተን ነብሰን ይፎኽሰን እዩ።
ኣብዚ እዋን ስጋዊ ርክብ ፍልይ ዝበለ መቐረት ይህበን።
እንታይ ደስ ከም ዝብለኩም ምስ ዓርክኻ ብዛዕባ እዚ ተዛራረብ።

ምጭጫሕ እንቃቕሖ ቅድሚ ጽግያት ኣዴታትኪ እዩ ዝጅምር።
ስለዚ እቲ እንቋቕሖ በሲሉ ድቂ ክኸውን ይኽእል።
ድቂ ማለት:
እቲ እንቋቕሒ ምስ ዘርኢ ወዲ ተባዕታይ ይሓብር።
ስለዚ ጥንሲ ክትሕዚ ትኽእሊ ኢኺ ማለት እዩ።

ብዙሓት ደቀንስትዮ እቲ ናይ እንቃቕሖ ምጭጫሕ ኣይፍለጠንን እዩ።
ንዓኺ ጀሚሩኪ ክኸውን ይኽእል እዩ።
እቲ ምጭጫሕ እንቓቕሖ ኩሉ ግዜ ቅድሚ ናይ ኣዴታት ምጅማሩ እዩ ዝመጽእ።
ዋላ እውን ቅድሚ ፈልማይ ጽግያት ኣዴታትኪ።

ኣዋልድ ቅድሚ ጽግያት ኣዴታተን ዝጅምረን ናይ ብልዕቲ ፈሳሲ ዝመጸን ኣሎ።
እዚ ፈሳሲ ዘርኢ:
ኣብ ቀረባ እዋን ናይ ኣዴታትኪ ከም ዝጅምር እዩ።
እዚ ግን 1 ወርሒ ክወስድ ይኽእል ወይ ድማ 1 ዓመት።
ገለ ኣዋልድ እዚ ፈሳሲ ብልዕቲ ይፍለጠን እዩ።
ገለ ከኣ ኣይፍለጠንን።
ስለዚ መከላኸሊ ክትጥቀማ ይግባእ።
ብዝበለጸ ኮንዶም እንተ ተጠቐምክን ዝምረጽ እዩ።
ኮንዶም ብስጋዊ ርክብ ዝመሓላለፍ ሕማማት ይከላኸል።